غذاهای محلی بوشهر

استان بوشهر به لحاظ فرهنگ و پخت و پز یکی از مناطق غنی ایران به شمار می رود و ده ها غذای بومی خوشمزه دارد.ماهی و غذاهای دریایی در بیشتر غذاهای مردم این استان نقش مهمی دارد، به طور مثال ماهی تنوری،کتلت ماهی، ماهی تنوری هامور، دو پیازه ماهی، ماهی فیله ، شله ماهی، شله گندمی،عدس پلو با ماهی بریان ،ته چین ماهی،ماهی کبابی،ماهی سرخ شده، ماهی شکم پر، چلو ماهی، قلیه ماهی، لاخ لاخ ،غذاهای با میگو همچون دمپخت میگو،میگو سوخاری پفکی، خورشت میگو، قلیه میگو ، دو پیاز میگو ، کتلت میگو، میگو کباب شده، میگو سوخاری ، چلو میگو و غیره، از دیگر غذاهای و پیش غذاها در استان می توان به دال عدس ، للک ،سمبوسه، یخنی گوشت (نوعی آب گوشت)،پلو رشته،پاکورا، فلافل، قلیه تخم مرغ،تپنده ی مرغ(مرغ شکم پر) ، شکر پلو با قیمه ، بلالیت (نوعی ماکارونی نازک) ،زیره پلو با قیمه و پیش غذاها، شیرینی ها و ترشی هایی همچون رنگینک ،زولبیا ،حلوا خرمایی، حلوای آردی، حلوا خرمایی، رولت خرما، حلوای انگشت پیچ، حلوای برنجی، فرنی، ارده و خرما، لورک و خرما، ماست توله،ترشی پیاز ریزه، ترشی سیر و موسیر، ترشی کلبنده(خیار چمبر) و غیره می توان اشاره نمود.

روش پخت غذاها

قلیه ماهی

مواد لازم برای ۴ نفر

ماهی                              ۵۰۰ گرم ،یکی از انواع ماهی های: سنگسر، راشگو، سرخو، هامور، زمین کن

سیر                               یک سر بزرگ

سبزی ماهی                      ۵۰۰ گرم ، شنبلیله(شملی) و گشنیز

تمر                                ۳ قاشق غذا خوری

زرد چوبه                                     نصف قاشق مربا خوری

فلفل                              نصف قاشق مربا خوری

آرد گندم                         ۲ قاشق غذا خوری

روغن                              به میزان لازم(یک لیوان)

نمک                              به میزان لازم

آب                                به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا سبزی ها را تمیز ،شسته و ساطوری می کنیم. ماهی پاک شده را قطعه قطعه نموده و نمک خورده می نماییم. ماهی های نمک خورده را بعد از ۲۵ دقیقه می شوییم.

پیاز پوست گرفته شده را ریز خورد کرده و در ظرفی مناسب با روغن تفت می دهیم تا رنگ آن طلایی شود ،سپس سیر خورد شده را به آن اضافه میکنیم بعد از کمی تفت دادن ،فلفل و زردچوبه را به آن اضاف می نماییم. حالا سبزی را اضافه نموده و کاملاً سرخ می نماییم. تمر را جداگانه با آب گرم خیس کرده و با آرد مخلوط نموده و چنگ می زنیم ، شیره تمر را به سبزی اضاف نموده و هسته و اضافات آن را به بیرون می ریزم. می گذاریم قلیه به خوبی غلیظ شود. سپس ۳ لیوان آب باقی مانده را به آن اضاف می نماییم. ماهی ها را اضاف نموده و روی حرارت ملایم به مدت ۴۵ دقیقه می گذاریم تا خوب پخته شود. پس از اطمینان از پخته شدن ماهی ها نمک را اضاف نموده و بعد از آن قلیه ما آماده است.

نکته: قلیه به سه روش سرو می شود: با نان ، با للک (گمنه)، با برنج سفید. در بوشهر این غذا با فلفل نسبتاً زیاد خورده می شود.

دمپخت میگو

مواد لازم

میگو                              ۵۰۰ گرم (تمیز شده)

سیر                               ۱ سر بزرگ

پیاز                                ۱ عدد بزرگ

روغن                              به میزان لازم

زرد چوبه                                     یک قاشق مربا خوری

فلفل                              یک قاشق مربا خوری

نمک                              یک قاشق مربا خوری

برنج                               ۴ پیمانه

آب                                به میزان لازم

سبزی ماهی با شوید           ۵۰۰ گرم (ساتوری شده)

طرز تهیه: سیر و پیاز خرد شده را در قابلمه با روغن سرخ می کنیم. میگو و سبزی را اضافه کرده و تفت می دهیم. زردچوبه، فلفل و نمک را اضافه می کنیم. پس از تبخیر کامل آب، روی غذا دم کش گذاشته و می گذاریم تا برنج کاملاً دم بکشد. در آخر روی برنج روغن داغ ریخته و آن را صرف کنید.

نکته: این غذا با ترشی بادمجان و نارنج بسیار خوشمزه است.

للک (گندم کوبیده شده با گمنه)

مواد لازم

للک                               ۵/۲ لیوان

پیاز                                ۱ عدد متوسط

زردچوبه                          نصف قاشق چایخوری

آب                                به میزان لازم (معمولاً ۲ لیوان)

نمک                              ۲ قاشق چای خوری

طرز تهیه: للک یا گندم کوبیده شده که آماده آن در بازار یافت می شود،حاوی مقدار زیادی ویتامین می باشد.ابتدا للک کوبیده شده را تمیز کرده و آن را بو می دهیم (طریقه بو دادن : آن را در یک ظرف ریخته و بدون روغن روی شعله ملایم حرارت هم می زنیم تا کمی رنگ آن تغییر کند.) پیاز ریز شده را سرخ می کنیم . زردچوبه را اضاف نموده و کم کم به پیاز آب و للک را اضاف می کنیم و مرتب هم می زنیم. در آخر روی آن روغن ریخته و آن را دم می دهیم. در عرض ۱۵ دقیقه غذای ما آماده است.

نکته: للک یا گندم کوبیده شده بهتر است دانه درشت باشد. میزان آب اضافه شده به للک باید به اندازه ی مخلوط کردن للک باشد. این غذا با قلیه ماهی و میگو بسیار خوشمزه است. در برخی از مناطق استان بوشهر معمولاً گمنه (گندم کوبیده یا للک ) و برنج را با هم مخلوط کرده و صرف می کنند. اما در شهر بوشهر للک را به تنهایی با قلیه ماهی یا میگو صرف می کنند.

بلالیت (نوعی ماکارونی نازک (ورمیشل))

مواد لازم

ماکارونی خیلی نازک(ورمیشل)                                  یک بسته

شکر                                                                   یک پیمانه

زعفران                                                                به میزان دلخواه

گلاب                                                                  نصف لیوان

روغن                                                                  به میزان لازم

طرز تهیه: ابتدا بلالیت را آبپز می کنیم و آن را در آبکش می ریزیم. دانه بلالیت باید سفت باشد. در ظرف دیگر گلاب و زعفران و شکر را مخلوط کرده و در ظرفی با بلالیت ها مخلوط می نماییم . کف قابلمه روغن ریخته و همچون ماکارونی بلالیت را دم می دهیم البته روی شعله ی ملایم تا ته نگیرد.

نکته : این غذا با ماهی لب شور سرخ شده یا مرغ شده و انواع مختلف ترشی بسیار دلچسب می باشد. لازم به ذکر است که در گذشته پخت بلالیت و سرو شدن آن با ماهی به دلایل مزاجی نیز بوده است آن هم برای جلوگیری از سردی که در بعضی افراد هنگام خوردن ماهی با برنج سفید پیش می آید.

شیرینی ها و دسرها

مسقطی بوشهری

مواد لازم

شکر                               یک کیلوگرم

نشاسته                           ۵۰۰ گرم

روغن                              ۳۰۰ گرم

هل،زعفران ،گلاب               نصف استکان

آب لیمو                          نصف استکان

گردوی خرد شده                ۱۰۰ گرم

طرز تهیه: مخلوط شکر و آب را روی شعله می گذاریم تا جوش بیاید.هنگام جوش آمدن از روی شعله بردارید. نشاسته را در یک کاسه ی جداگانه آب کرده طوری که بشکل دوغ در بیاید. شیره شکر را پنج قسمت نمایید یک قسمت را به نشاسته اضافه نمایید ،نشاسته و شیره شکر را روی شعله ملایم بگذارید و بهم بزنید تا کاملاً سفت شود. باید کاملاً سفت و یکدست شود. یک ملاقه روغن اضافه نموده و بگذارید تا به خوبی پخته شود.قسمت دیگر شیره و شکر را با مقداری روغن به مواد اضاف کرده ، خوب بهم میزنیم تا کاملاً صاف شود.  این کار را تا آخرین ملاغه ی روغن و شیره شکر ادامه دهید و بگذارید تا به خوبی پخته شود.سپس مغز گردو ،گلاب ، زعفران، هل و آبلیمو را اضاف می نماییم و خوب بهم میزنیم تا کاملاً یکنواخت شود. وقتی که با قاشق تست کردید و مسقطی کاملاً کش آمد ، مسقطی شما آماده صرف کردن می باشد.

رنگینک

مواد لازم

خرما                              ۵۰۰ گرم یا رطب تازه

آرد گندم                                     ۱ لیوان

دارچین                           یک قاشق غذا خوری

گردو                              به میزان دلخواه

روغن                              به میزان لازم

شکر                               ۲ قاشق مربا خوری

طرز تهیه: ابتدا خرما را هسته گرفته در یک سینی کوچک یا بشقاب ته گود دانه دانه داخل خرما را گردوی خرد شده می گذاریم و خرماها را فشرده کرده و در ظرف چیده شود. سپس در یک قابلمه کوچک آردگندم و روغن را با هم بو (تفت) داده طوری که آرد قهوه ای روشن شود و بوی آن کاملاً به مشام برسد. به بشقابی که در آن خرماها را چیدد آرد و روغن را که شکلی تقریباً خمیری به خود گرفته را اضاف نمایید و با استفاده از وسیله ای مثل قاشق کاملاً روی خرماها پخش نمایید.میگذاریم تا سرد شود سپس روی آن را با دارچین، گردو و کمی شکر تزیین می نماییم .

نکته : حلوای رنگینک از مشهورترین حلواهای استان محسوب می گردد که پختش قرن هاست که رواج دارد. رنگینک را معمولاً در کنار قلیه ماهی و میگو به شکل پیش غذا یا دسر سرو می نمایند.